Ada Lovelace – Prvi svetski programer je bila žena

October 14, 2021

Developers-Lab

Prvi programer u svijetu bila je žena – Augusta Ada King ili Lady Ada Lovelace. Bila je jedino zakonito dijete pjesnika Lord Byron-a i Anne Issabella Milbanke. Njen rad zasnivao se na nečemu što se može nazvati prvim algoritmom koji je primijenjen u radu jedne mašine. U strahu da će Ada naslijediti očev nestabilni ’pjesnički’ temperament, majka ju je odgajala pod strogim režimom nauke, logike i matematike. Dok je bila stara svega mjesec dana, majka ju je odvojila od oca, pa ga nikad nije ni upoznala.

Još kao dijete isticala je talenat i ljubav prema mašinama

Još kao dijete isticala je talenat i ljubav prema mašinama

U periodu od 1842. i 1843, prevela je članak italijanskog matematičara Luigi Menabrea o motoru, koji je kasnije dopunila svojim bilješkama. Završni članak je bio tri puta duži od originala i sadržio nekoliko ranih ”računarskih programa”, kao i zapanjujuće pronicljiva zapažanja o potencijalnoj upotrebi mašine, uključujući manipulaciju simbolima i stvaranje muzike. Ove bilješke se smatraju prvim kompjuterskim programom, koji je, zapravo algoritam enkodiran da bi funkcionisao na mašini. Iako Babbage-ov motor nikada nije zaista napravljen, Adine biljleške bile su od velikog značaja u ranoj istoriji razvoja kompjutera. Dok su se Babbage i ostali naučnici tog vremena fokusirali samo na funkciju računanja, Augusta je predvidjela i mnoge druge, naprednije funkcije.

Susret sa Charlesom Bobbageom

1833. godine Adina mentorka, naučnica i polimatkinja Mari Sommerville, upoznala ju je sa Charlesom Babbageom, profesorom matematike koji je već stekao značajnu slavu zbog svojih vizionarskih i nikada nedovršenih planova za džinovske računarske mašine sa satom. Charles Babbage i Ada Lovelace imali su pomalo nekonvencionalne ličnosti i postali su bliski i doživotni prijatelji. Babbage ju je opisao kao „čarobnicu koja je bacila svoju čaroliju oko najapstraktnijih nauka i shvatila je snagom koju je malo koji muški intelekt mogao nad njom da izvrši“, ili kao „čarobnicu brojeva“.

Sa 12 godina napravila je koncept leteće mašine

Nakon što je izučila anatomiju ptica i prikladnosti različitih materijala, Ada je ilustrovala planove za konstrukciju krilatog letećeg aparata prije nego što je prešla na razmišljanje o letu sa pogonom. „Imam šemu“, napisala je majci, „da napravim stvar u obliku konja sa parnim motorom u unutrašnjosti, tako smišljenu da pomjerim ogroman par krila, pričvršćenih na spoljnu stranu konja, na takav način da ga nosi u vazduh dok čovjek sjedi na leđima “.

Još u svom vremenu mogla je da predvidi da kompjuteri neće samo baratati brojevima

Lovelace je predvidjela višenamjensku funkcionalnost modernog računara kakav je danas. Iako je Babbage vjerovao da je upotreba njegovih mašina ograničena samo na numeričke proračune, ona je razmišljala da bilo koji dio sadržaja – uključujući muziku, tekst, slike i zvukove – može da se prevede u digitalni oblik kojim će da manipuliše mašina. Napisao da su analitički pokretači „može djelovati i na druge stvari osim na broj, pronađeni su objekti čiji bi međusobni temeljni odnosi mogli biti izraženi onima apstraktne nauke o operacijama … Pretpostavljajući, na primjer, da su osnovni odnosi usmjerenih zvukova u nauci o harmonija i muzička kompozicija bili su podložni [matematičkom] izražavanju i adaptacijama, motor bi mogao da komponuje razrađena i naučna djela muzike bilo kog stepena složenosti ili obima.”

Svoje talente je okrenula kockanju i predviđala je trke konja

Počev od četrdesetih godina 19. vijeka, Lovelace je započela kockarsku naviku koja je doprinijela njenom smanjenju finansija i primorala je da potajno založi dijamante porodice Lovelace. Prema ”Lady Biron and Her Daughters”, Ada je jednom prilikom izgubila 3,200 £ kladeći se na pogrešnog konja na Epsom derbiju. „Ada, ohrabrena prevarantima, okrenula bi svoje čudesne talente ka kockanju i programiranju ishoda konjskih trka“, napisao je Markus, koji je dodao da misteriozna „knjiga“ koja je prolazila između Ade i BabbageaLadi Biron vjerovatno sadrži program dizajniran da predviđaju rezultate konjskih trka.

Umrla je sa svega 36 godina i nakon svoje smrti biva sahranjena pored oca. I ako ga nikada nije poznavala divila mu se kao i njegovom radu i djelima. Prema njenom zahtjevu sahranjena je u svodu porodice Byron, unutar crkve Svete Marije Magdalene u malom engleskom gradu Hucknall. Njen kovčeg bio je postavljen tik uz kovčeg njenog oca. Može se reći da je njen doprinos računarstvu prepoznat tek jedan vijek nakon njene smrti. Njene ideje o računarstvu bile su toliko ispred svog vremena da je trebalo skoro čitav vijek da bi ih tehnologija sustigla. Iako su Adine bilješke o Babbage-ovom analitičkom motoru privukle malo pažnje u vrijeme kada su prvobitno objavljene – 1843. godine, pronašle su mnogo širu publiku kada su ponovo objavljene u knjizi B.V. Bovdena iz 1953. godine „Brže nego što se mislilo: simpozijum o digitalnim računskim mašinama“. Kako je polje računarstva osvanulo pedesetih godina, Ada je stekla novo nasleđe u digitalno doba.